Phoenix

★★★★

Een dood gewaande Joodse vrouw overleeft Auschwitz, krijgt gezichtsreconstructie en keert terug naar Berlijn. Daar komt ze haar man tegen, waarvan ze vermoedt dat hij haar heeft verraden.

De oorlog is net voorbij, maar de wonden zijn nog vers. Met name in het gezicht van Nelly, wiens gezicht ernstig is verminkt in Auschwitz. Ze wordt door haar vriendin Lene naar een arts gebracht en ondergaat een gezichtsreconstructie. De arts raadt haar aan een nieuw gezicht te kiezen, dat van een filmster of zo. Maar Nelly wil eruit zien zoals voorheen.

Nelly beweegt krampachtig, praat nauwelijks en heeft een verschrikte blik in haar ogen. Overduidelijk getraumatiseerd baant ze zich een weg door de kliniek en door het eerste stuk van de film. Lene probeert haar over te halen naar Palestina te gaan, omdat de Joden daar een nieuwe staat gaan oprichten. Nelly verlangt echter terug naar haar man, ook al bestaat het vermoeden dat hij haar verraden heeft.

Eenmaal in Berlijn aangekomen ziet Nelly haar man Johnny. Hij herkent haar niet, maar vindt haar wel genoeg lijken op zijn eigen vrouw dat hij meteen een frauduleus plannetje smeedt: Nelly moet doen alsof ze zijn vrouw is en terug komt uit de kampen, zodat de autoriteiten geloven dat ze leeft. Dan kan ze namelijk het fortuin claimen dat ze heeft geërfd, aangezien al haar familie is omgebracht.

Omdat je als kijker niet precies weet hoe Nelly over de zaken denkt, met name omdat ze weinig spreekt, blijft de film intrigeren. De immer ongemakkelijke relatie tussen Nelly en Johnny staat centraal in Phoenix en blijft boeien. Nina Hoss en Ronald Zehrfeld vertolken de hoofdrollen op overtuigende wijze.

Phoenix slaat zowel op Nelly die als het ware uit de dood herrijst, als op de jazzclub waar zij en Johnny voorheen optraden. Midden in de puinhopen van een gebombardeerd Berlijn wagen inwoners en Amerikaanse soldaten zich aan een dansje. De muziek is nog niet gestopt. We horen Johnny en Nelly samen nog eenmaal zingen in de mooiste scène van de film.