Comme Un Chef

GENRE: Komedie (84 min.)
CAST: Jean Reno, Michaël Youn, Raphaëlle Agogué e.a.
REGIE: Daniel Cohen
WAARDERING: 3 / 5
-------------------------------------------------------------------------------------------

De Fransen kunnen lekker koken. De Fransen kunnen leuke komedies maken. Het ligt dan ook voor de hand om een komedie over eten, chefs, driesterrenrestaurants en haute cuisine in Frankrijk plaats te laten vinden, het te laten regisseren door een Fransman en Jean Reno de hoofdrol te geven. Zo gezegd, zo gedaan.

Het resultaat is Comme Un Chef, waarin Jacky Bonnot (Michaël Youn) een kookfanaat is en allerlei culinaire maaltijden bereidt. Hij volgt alle toonaangevende kookprogramma's op de voet, bestudeert elk gerecht en is groot fan van Alexandre Lagarde (Jean Reno). Wanneer de twee elkaar toevallig tegenkomen en Alexandre het eten proeft van Jacky is hij onder de indruk van zijn kookkunsten. Hij neemt Jacky aan als stagiair - dus onbetaald - in zijn driesterrenrestaurant. Dit tot grote ontzetting van Jacky's zwangere vriendin Béatrice (Raphaëlle Agogué) die de stapel rekeningen gestaag ziet groeien.

Koken is populair, hebben de makers ongetwijfeld gedacht. Realityshows zoals Topchef, gevuld met kandidaten die denken dat koken hun leven is, maar die eigenlijk een inhoudsloos beroep willen compenseren, zijn niet meer weg te denken van de buis. De kandidaten willen erkenning, glorie en een eigen restaurant. Wat ze krijgen is kritiek, een zure blik en inzicht in het feit dat ze niet eens fatsoenlijk een zalm kunnen garen. De techniek van de kandidaten wordt betwijfeld en regelmatig is het zoetje en zuurtje afwezig. Julius Jaspers kan het weten - hij proeft ongetwijfeld meer dan hij kookt.

Maar zelden zie je iemand die kan tippen aan de kunsten van Kranenborg en Jaspers. Nooit eigenlijk. Talent is schaars, het commerciële belang groot. Jacky Bonnot zou deze chefs kunnen toppen, maar zijn passie ligt bij het voedsel, de gastronomie, het praten tegen groenten en het precisiewerk tijdens de bereiding. Hij tovert het ene prachtig gefilmde gerecht na het andere op tafel en Topchef zou zijn eer te na zijn. Roem interesseert hem niet. Jacky heeft niks te bewijzen tegenover zichzelf - hooguit tegenover zijn vriendin. 

Dit ligt heel anders voor Alexandre, die zich jaar in jaar uit moet heruitvinden en de jury moet bewijzen dat hij zijn drie sterren waardig is. Dit lukt al vijftien jaar lang met zijn pittoreske driesterrenrestaurant, maar het gaat ten koste van het contact met zijn familie. Zijn vrouw heeft hem verlaten en zijn dochter spreekt hij nog maar nauwelijks. 

Een ongedwongen, romantische, typisch franse sfeer is kenmerkend voor de franse komische cinema. Films als Amélie Poulain, Micmacs à Tire-Larigot, en Potiche teren hierop, in combinatie met een goede cast. Continue glimlach gegarandeerd. Heel soms weten niet-franse regisseurs een zelfde soort sfeer te creëren, zoals bijvoorbeeld Martin Scorsese met Hugo. Het recept wordt ook gebruikt voor Comme Un Chef, maar de balans in dit gerecht ontbreekt een beetje. Reno en Youn hebben net niet die chemie waar je op hoopt. Het verhaal is te lineair, niet spannend genoeg, niet verrassend en slechts een herhaling van zetten die we al eerder gezien hebben, maar dan beter.

De leukste stukken in de film zijn scènes waarin het ridiculiseren van moleculair koken - een hele eend reduceren tot een blokje ter grootte van een dobbelsteen - centraal staat. Dat cynisme aangaande haute cuisine fantastisch kan werken werd al eerder bewezen door The Trip, waar klassieke Engelse humor en totaal onbegrip van haute cuisine werden gecombineerd tot een fenomenale komedie. Je kon je prima verplaatsen in Rob Brydon en Steve Coogan, omdat ze geen idee hebben wat ze eten en met het uur meliger worden van de manier waarop ze het voedsel gepresenteerd krijgen. 

Iets dat zou moeten werken - franse humor over driesterrenvoedsel - werkt niet. Een komedie over iets elitairs als haute cuisine zou ditzelfde concept belachelijk moeten maken, maar in plaats daarvan omarmen ze het en laten ze de hoofdpersonen uitgroeien tot magistrale chef-koks. Jezelf verplaatsen in Jacky of Alexandre wordt vervolgens schier onmogelijk. Denk je dat wel te kunnen dan moet je serieus deelname aan Topchef overwegen. 

Fetih 1453

GENRE: Oorlog / Drama (160 min.)

CAST: Devrim Evin, Ibrahim Celikkol, Dilek Serbest e.a.

REGIE: Faruk Aksoy

WAARDERING: 2.5 / 5

----------------------------------------------------------------------------------------

Er zijn van die personen wiens leven zo veelzijdig is geweest dat het nauwelijks in één film past. Ook niet wanneer die film 160 minuten duurt. Toch hebben de makers van Fetih 1453 een poging gedaan om de belangrijkste mijlpaal uit het leven van Sultan Mehmet II te verfilmen. 

Sultan Mehmet II (Devrim Evin) staat aan het begin van de uitbreiding van het Ottomaanse Rijk. Hij wordt ook wel Fetih Mehmet genoemd, hetgeen Mehmet de Veroveraar betekent. In 1453 veroverde Mehmet namelijk Constantinopel - vandaar de titel - en daarna zal onder zijn heerschappij het Ottomaanse Rijk (Turkije) expanderen tot haar hoogtepunt in 1683. Ook later nog, zelfs tot aan de 20e eeuw, zal het rijk blijven voortbestaan. Geen onbelangrijke kerel dus, die Mehmet II.

DE PROFEET

Na het overlijden van de vader van Mehmet II, Murat II, belooft Mehmet II hem om de profetie van Mohammed te volbrengen. Dé Mohammed, in dit geval. De Profeet zou hebben voorspeld dat Constantinopel (Istanbul) veroverd zal worden en Mehmet II ziet dit als zijn roeping. Onder het mom van `geschiedenis wordt niet geschreven door lafaards' wil Mehmet II alles in werk stellen om Constantinopel te veroveren. De stad is op dat moment nog in het bezit van het Byzantijnse Rijk, zeg maar het huidige Griekenland dat in die tijd een restant van het Romeinse Rijk was. 

Voor zover ik kon nagaan is Fetih 1453 historisch gezien vrij accuraat. Een heel aantal feiten, waaronder een immens kanon en het vervoeren van schepen over land, zitten zowel in de film als in het desbetreffende Wikipedia artikel. Wat de film ook sterk maakt is het mooi in beeld brengen van oude kunsten, zoals het vervaardigen van het kanon en het bouwen van een fort. De belegering van Constantinopel is een kolossale aangelegenheid en moet, zeker voor de tijd, een epische strijd geweest zijn hetgeen in principe een verfilming waardig is. 

CHAOTISCH

In principe, want Fetih 1453 heeft weliswaar een prima uitgangspunt, maar is op meerdere fronten rommelig en onoverzichtelijk. De film begint met het introduceren van de drie machthebbers in Europa op dat moment: de Ottomanen, de Byzantijnen en de Paus, die het christendom vertegenwoordigd. Tussen deze drie vinden diplomatieke handelingen plaats die nauwelijks te volgen zijn, omdat de film maar blijft springen tussen alle facties. Het tweede gedeelte van de film is de strijd om Constantinopel. Deze is qua beeld en regie chaotisch en muzikaal gezien is het bombastisch en ietwat overdreven, vooral tijdens dramatische scènes. Wel heel goed is het geluid, want tijdens de gevechten vliegen de pijlen je om de oren.

Grootste misser is het feit dat Fetih 1453 veel diepgang mist. Zelfs de hoofdpersoon, Sultan Mehmet II, wordt maar nauwelijks uitgewerkt. Personages missen achtergronden, worden uit het niets opgevoerd en krijgen simpelweg het stempel `goed' of `slecht'. Dat komt mede omdat de film van Turkse makelij is en een eenzijdig verhaal vertelt. Bovendien spreekt iedereen Turks, inclusief de Paus, weliswaar met een Gregoriaans koor op de achtergrond. De kant van de christenen en de Byzantijnen blijft wat onderbelicht, al stoorde me dat niet zo. Er zijn zat films waarbij het andersom ook zo is. Verder valt het beperkte budget op, zeker wanneer je kijkt naar de special-effects. Het kan slechter, maar goed is anders. 

Ik vond de film persoonlijk wel interessant. Geschiedenis, een keertje uit niet-Westers oogpunt bekeken, vind ik tof. Maar als film zijnde komt Fetih 1453 toch echt wat te kort. Het duurt veel te lang, mist diepgang, is onoverzichtelijk en matig geregisseerd. Een gemiste kans, want het leven van Mehmet II lijkt genoeg materiaal te bieden voor een degelijke film. Fetih 1453 is echter verre van degelijk.

Monsieur Lazhar

GENRE: Drama
CAST: Fellag, Sophie Nélisse, Émilien Néron, Danielle Proulx e.a.
REGIE: Philippe Falardeau
WAARDERING: 4 / 5
---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Op een basisschool in Canada verhangt een lerares zich in het klaslokaal. Een golf van ontzetting en shock is het resultaat, evenals een plotselinge vacature. Bashir Lazahr (Fellag), een Algerijnse immigrant, solliciteert op eigen initiatief, wordt snel aangenomen en staat voor de zware opdracht een getraumatiseerde klas te leiden, terwijl hij zelf ook worstelt met zijn eigen verleden. Het resultaat is een mooie film over rouw, schuldgevoel en saamhorigheid.

ENFANT TERRIBLE

Monsieur Lazahr is een adaptatie van het toneelstuk Bashir Lazahr van Evelyne de la Chenelière. De film werd genomineerd voor een Oscar voor beste niet-Engelstalige film en sleepte internationaal vele prijzen in de wacht. Regisseur Philippe Falardeau vormt het toneelstuk om tot een prachtige film waarin Fellag schittert als begane, strenge en sympathieke leraar en waarin verder rollen zijn weggelegd voor goede, jonge acteurs. Zo kampt enfant terrible Simon (Émilien Néron) met een schuldgevoel, wordt hij steeds agressiever en is hij constant zijn medescholieren aan het pesten. Alice (Sophie Nélisse) is daarentegen een voorbeeldig kind, maar kan het beeld van haar overleden lerares maar niet van haar netvlies krijgen. 

Veel aspecten van het leven op de basisschool worden scherp in beeld gebracht. De typische sfeer blijkt in Canada niet veel te verschillen van Nederland. Ze spelen ijshockey i.p.v. tikkertje - verstandig, met al dat ijs -, maar schoolmelk, openklappende tafeltjes en ouderavonden zijn allen aanwezig. De vreemde, Algerijnse docent die met veel te moeilijke dictees aankomt wint de harten van de scholieren, maar veroorzaakt tegelijkertijd een sterk uitgewerkte cultuurclash. Bashirs ouderwetse lesmethoden en de manier van omgaan met kinderen verschillen nogal van de Canadese standaarden en zowel de leerlingen als Bashir moeten wennen aan de nieuwe situatie. 

BINDMIDDEL

Wat de film heel sterk doet is het overbrengen van het trauma. Zonder enorme hoeveelheden drama wordt op subtiele wijze steeds duidelijk dat een zelfmoord op een basisschool enorme impact heeft. Iedereen, zowel docenten als scholieren, gaat op hun eigen manier met de gebeurtenis om. Het maakt de film interessant en geeft het een extra dimensie. De film wordt echter vooral gedragen door de titulaire hoofdpersoon - Fellag acteert geweldig - die de kijker meevoert in zowel zijn eigen problematiek als die van zijn klas.

Monsieur Lazhar vervalt niet tot een overdreven drama waarin de kijker de emoties door de strot geduwd krijgt. De film blijft realistisch, is meeslepend en zit vol emotie. De typische Franse pianodeuntjes, de gevatte grapjes, de sterke cast en het ingrijpende onderwerp krijgen allemaal zorgvuldig een plekje in dit hartverwarmende drama. Monsieur Lazhar laat zien dat ondanks (cultuur)verschillen rouw universeel is. Het is de basis van veel scènes en het bindmiddel tussen de personages. Rouw brengt iedereen dichter bij elkaar en creëert saamhorigheid. Monsieur Lazhar brengt dit op ingetogen wijze over.