Escape Plan

★★★

Na The Expendables lijkt het helemaal koek en ei te zijn tussen Arnie en Sly. Ze werken opnieuw samen in Escape Plan, hetgeen verrassend genoeg geen actiefilm is, maar een thriller. Oké, een actiethriller dan.

Sylvester Stallone speelt Ray Breslin, een soort mystery guest, maar dan met een twist. Hij is namelijk een mystery prisoner, die gevangenissen test op ontsnappingsmogelijkheden. Hij spendeert soms 5 maanden in een gevangenis en wordt behandeld als een normale gevangene, tot hij weet te ontsnappen. Een vreemd beroep ja, maar het resultaat mag er wezen, want hij is de afgelopen 8 jaar al uit 14 gevangenissen ontsnapt en schreef er een boek over.

Onlangs hebben een aantal investeerders een geheime gevangenis gebouwd om daar mensen zonder proces op te sluiten en de inversteerders willen dat Breslin deze gevangenis gaat testen. Wat Breslin niet weet, is dat de warden (Jim Caviezel) Breslins boek uitgebreid heeft bestudeerd en dit als leidraad heeft genomen voor de bouw van de gevangenis. Sterker nog, het idee is helemaal niet om Breslin de gevangenis te laten testen, maar om hem ook levenslang op te sluiten.

Waarom, zal je denken? Nou, dat is het minpunt van de film: dat wordt niet duidelijk. Maar dan ook echt niet duidelijk. Breslin heeft een goede reputatie, werkt al jarenlang voor hetzelfde bedrijf, heeft geen banden met de onderwereld en er is geen enkele reden om hem op te willen sluiten. Net zoals er geen goed argument is voor het bestaan van deze gevangenis. Als Escape Plan het simpelweg had gegooid op een prestigestrijd of een sinister plot van de warden, dan was ik al tevreden geweest. Zo van: warden wil bewijzen dat zijn gevangenis escape proof is en heeft daarom dé specialist al jarenlang opgesloten. Maar niets van deze strekking, helaas. 

Toch mag dit de pret niet drukken. Escape Plan is namelijk één grote ontsnappingspoging uit een schijnbaar ondoordringbare gevangenis en weet in dat opzicht te overtuigen. Dat ligt niet alleen aan Breslin, die zeker overtuigend is als autoriteit op het gebied van ontsnappingen, maar ook aan Schwarzenegger en Caviezel. Arnie speelt Emil Rottmayer, een gevangene die wel te porren is voor Breslins ontsnappingsplan, en valt zowaar te betrappen op goed geacteerde scènes. Met name wanneer hij in de isoleer zit en in het Duits begint te jammeren. Caviezel steelt echter de show met een rol die geïnspireerd lijkt op de warden van The Shawshank Redemption. Net zo beheerst, net zo arrogant en bijna net zo goed geacteerd.

Grofweg 80% van Escape Plan is erg vermakelijk, zelfs wanneer de film middels een kleine twist met een dikke knipoog refereert naar het oude werk van de actiehelden. Het is alleen spijtig van het plot, maar dat het plot ondergeschikt is aan de grandeur van Arnie en Stallone is geen nieuws. 

Gravity

★★★★★

Al zwevend door de ruimte repareren Ryan Stone en Matt Kowalski een satelliet. Kowalski vertelt het ene na het andere mooie verhaal, Stone is pas een week in de ruimte en moet nog altijd wennen aan het gebrek aan zwaartekracht. Dan krijgen ze het slechte nieuws te horen: een lading ruimteafval van een kapotte satelliet komt met enorme snelheid op hen af.

De nieuwste film van Alfonso Cuárez (Children of Men) is een indrukwekkend en ambitieus project. De hele film speelt zich in de ruimte af, op een relatief klein oppervlak, en gedurende de hele film is alles en iedereen gewichtsloos. In de eerste scènes worden vele lange shots gebruikt waarbij er allerlei voorwerpen je om de oren zweven, terwijl op de achtergrond de Aarde als enige decorstuk pronkt. Het is prachtig gemaakt en je waant je als kijker tevens op 600 km hoogte.

Na het keuvelen van Kowalski, die achteloos met een jetpack rondjes cirkelt om de satelliet, en Stones reparaties neemt de film een wending. Het ruimteafval blijkt een ware ruimtestorm van brokstukken te zijn en richt enorme schade aan. De satelliet wordt verwoest en Stone en Kowalski zijn op elkaar aangewezen. Omdat bovendien het ruimteafval in een baan rond de aarde slingert, zal het niet bij één ruimtestorm blijven, maar krijgen ze elke anderhalf uur opnieuw bezoek van de vernietigende brokstukken.

Het concept van Gravity is simpel maar tevens briljant in al haar eenvoud. Het draait maar om één ding: overleven. En in de ruimte is dat een hele opgave, zoveel wordt wel duidelijk. De mens is weliswaar in staat om te ruimtereizen, maar er hoeft maar iets fout te gaan of de beperkingen van de mens zijn duidelijk. Zoals de behoefte aan zuurstof. Astronauten behoren tot de meest geniale mensen, maar moeten hun meerdere erkennen in de enorme krachten van het universum.

Gravity is een spannend ruimtespektakel met een sterk acterende Sandra Bullock wiens personage pas een week in de ruimte rond zweeft. Daar zet Gravity George Clooney tegenover, de grappenmaker, de ervaren astronaut en rots in de branding voor Stone. Naast een enerverend plot valt er ook te genieten van magnifieke beelden. Alfonso Cuárez zet met Gravity de nieuwe standaard voor ruimtefilms en het zal wel even duren voordat iemand hier een antwoord op heeft.

The Fifth Estate

★★

Een film over WikiLeaks kon niet uitblijven. The Fifth Estate maakt echter weinig duidelijk en hangt van losse gebeurtenissen aan elkaar. Een gemiste kans, want Julian Assange is ongetwijfeld een interessanter persoon dan deze film doet vermoeden. 

The Fifth Estate is zo'n historisch correcte film waarbij elk feitje en weetje over Julian Assange in de film verwerkt is. Daardoor bestaat de film uit een chronologische opsomming van gebeurtenissen die over de hele wereld plaats vinden en waarbij allerlei mensen betrokken zijn, variërend van de editor van The Times tot een lokale mensenrechtenactiviste in IJsland. Zelfs verscheidene Amerikaanse politici worden meegenomen in het plot. Vanaf het begin ben je het overzicht kwijt en gedurende de film blijft het zoeken naar de rode draad, die simpelweg ontbreekt.

Het gevolg is een chaotische film waar de enige herkenningspunten de nieuwsbulletins zijn. De video waarbij Amerikaanse soldaten burgers vanuit een helikopter beschieten komt bijvoorbeeld voorbij. Van een plot is echter nauwelijks sprake, waardoor de beleving vrijwel nihil is. Benedict Cumberbatch als Assange komt vooral over als een rare kwibus met een vreemd Australisch accent en niet bepaald als een geniale techneut die een gerespecteerd hacker was. Hij is bovendien verre van aimabel, al lijkt dat de intentie van de makers geweest te zijn. WikiLeaks groeit en Assange's ego ook, hetgeen uiteindelijk leidt tot een onuitstaanbaar karakter. Het is dan ook begrijpelijk dat Julian Assange zich niet kon vinden in deze film en Benedict Cumberbatch afraadde deze rol op zich te nemen.

Helaas voor Cumberbatch nam hij dit advies niet ter harte. Geen enkel moment in de film krijg je hoogte van Assange, waardoor er uiteindelijk bijzonder weinig te genieten valt in deze film. Ben je geïnteresseerd in de persoon Assange of het ontstaan van WikiLeaks? Dan ben je bij The Fifth Estate aan het verkeerde adres. En als dat al niet duidelijk wordt is er eerlijk gezegd geen enkele reden meer om deze film te zien, want alle spannende momenten en wetenswaardigheden zijn breed uitgemeten in de media en waren spannender op het 8 uur journaal dan ze op het witte scherm zijn.

Last Vegas

★★

Een bejaardenkomedie met een sterrencast is geen garantie voor succes, zo bewijst Last Vegas. Zelfs vier grootheden - Morgan Freeman, Kevin Kline, Robert DeNiro en Michael Douglas - kunnen de film niet redden van het belabberde script en de clichés die met de minuut tergender worden.

In Last Vegas gaan vier bejaarde mannen naar Las Vegas. Billy (Douglas) gaat trouwen, Archie (Freeman) heeft net een kleine beroerte gehad en wil ontsnappen aan zijn overbezorgde zoon, Sam (Kline) zit al 40 jaar met dezelfde vrouw opgescheept en wil wel eens iets anders - hetgeen zijn vrouw overigens prima vindt en hem een hall pass geeft - en Paddy (DeNiro) tot slot is sinds een jaar weduwnaar en komt zijn appartement niet meer uit.

Deze kruising tussen The Bucket List en The Hangover begint veelbelovend, namelijk met een grappige intro en vier uitstekende acteurs. In Vegas aangekomen vallen de mannen als een blok voor Diana (Mary Steenburgen), een loungezangeres op leeftijd die immer voor lege zalen zingt - het lot van een zangeres in Vegas. Billy twijfelt spontaan aan zijn 30-jarige verloofde, Paddy vergeet op slag zijn overleden vrouw en Sam komt erachter dat viagra blijkbaar niet altijd nodig is om een erectie te krijgen.

Ja, dat soort humor schotelt Jon Turteltaub (National Treasure) ons voor. Het is 'genieten' van clichématige generatiekloofgrappen en grappen over andere kloven. De mannen zelf zijn al niet veel leuker. Met name Sam maakt gretig gebruik van zijn hall pass al is hij vrouwen versieren al lang verleerd. Wanneer het dan eindelijk raak is en een mooie 25-jarige dame naakt voor hem staat, krabbelt hij terug! Hij denkt aan 40 jaar huwelijk. Cliché, maar oké. Zij begrijpt het, kleedt zich aan, zegt dat ze ooit ook hoopt zo'n oprechte man te mogen trouwen en verlaat de hotelkamer, waarna Sam haar naroept dat een blowjob nog niet out of the question is.

Ik vind dat echt tenenkrommend, een man van 65 die in een zogenaamde feel good movie dit soort fratsen uit haalt. Die laatste opmerking haalt alle geloofwaardigheid uit het personage. Het is niet makkelijk om Morgan Freeman of Kevin Kline onsympathiek te vinden, maar in Last Vegas lukt dit. Turteltaub had de overbelichte seksistische leegte en schraalheid van Las Vegas niet beter weer kunnen geven dan met Last Vegas. Alles is er nep, van de vrouwen tot het script.

Captain Phillips

★★★★

Nog niet zo lang geleden, in 2012, kwam de film Kapringen uit. Een Deense film over Somalische piraten die een Deens vrachtschip kapen. Zowel vanuit Deens als Somalisch perspectief werd gekeken naar de redenen voor een kaping. Het leverde mooie gesprekken op tussen kapers en gijzelaars, terwijl het thuisfront zich grote zorgen maakte. 

Captain Phillips is de Hollywoodversie van Kapringen, al betreft het geen remake. De bron voor Captain Phillips is het boek dat Phillips zelf schreef, nadat hij in 2009 ternauwernood een kaping overleefde waarbij vier Somalische piraten een Amerikaans vrachtschip kaapten. De Hollywoodversie houdt echter in dat de nadruk ligt op spanning en minder op dialoog. Gesprekken met de Somaliërs dienen als vertragings- of overlevingstactiek. Interesse in de situatie van de Somaliërs is er eigenlijk niet.

Er wordt wel een poging gedaan om ook vanuit Somalisch perspectief naar de gebeurtenissen te kijken, maar echt geslaagd is die poging niet. De noodzaak van het kapen wordt onvoldoende uitgewerkt. Het script richt zich vooral op de bemanning en laat een overwegend Amerikaans beeld zien. De kapers komen door sterke Somalische acteurs desondanks goed uit de verf, maar de mogelijkheid om tevens sympathie te krijgen voor de kapers laat regisseur Paul Greensgrass (United 93, Bourne Ultimatum) ongemoeid. 

Vrij snel na de release van de film werd bekend dat de bemanning zich niet zo kon vinden in de manier waarop Phillips is geportretteerd. Hij zou niet zoals in de film de koelbloedige held zijn die bereid is zijn leven te wagen voor zijn bemanning, maar eerder een roekeloze kapitein die snel zijn eindbestemming wilde bereiken en daardoor veel te dicht langs de Somalische kust voer. De bemanning spande zelfs een rechtszaak aan nadat de kaping ten einde was. Had Phillips zich aan de voorschriften gehouden, dan had het hele voorval wellicht niet plaats gevonden.

Dan hadden we echter ook niet kunnen genieten van Captain Phillips. Want Hollywood mag protagonist Phillips weliswaar tot een vrij standaard held reduceren, het heeft tegelijkertijd de mogelijkheid een van de beste acteurs ter wereld aan te trekken om zo'n personage karakter te geven. Niemand minder dan Tom Hanks.

Als kapitein van het schip is Hanks in zijn element. Het uniform zit hem als gegoten en zijn grijzige ringbaardje maakt het helemaal af. Hij rookt nog net geen pijp. Hanks toont echter pas zijn klasse naarmate hij langer wordt gegijzeld. Alle emotionele remmen gaan los tot en met de ontroerende ontknoping. Alleen al het laatste uur Tom Hanks is reden genoeg deze film te bekijken, maar laat je niet misleiden door de eventuele kritiek. Dit is een van de beste commerciële films van het afgelopen jaar.