High-Rise

★★★★

Het leven in de high-rise, zoals het leven in een flat in Engeland heet, lijkt op het eerste gezicht wat saai. Een imposant, statig gebouw toornt uit boven een enorm parkeerterrein. Vanaf het penthouse lijken de auto's op speelgoed. Maar van binnen kolkt het en zorgen de diverse bewoners voor leven in de brouwerij.

Tom Hiddleston speelt Dr. Laing, een patholoog-anatoom die niet thuis geeft wanneer de levende medemens een medische hulpvraag heeft. Moeten er echter schedels gelicht worden ten behoeve van het onderwijs in de snijzaal, dan draait Laing zijn hand daar niet voor om. Laing, een nette man in pak en das, heeft net zijn intrede genomen in een flat en laat wat verhuisdozen parkeren in de woonruimte. Hij is een lowlife in de high-rise, maar daar gaat verandering in komen.

Een arts heeft soms een 'niet pluis gevoel'. Vanaf vrijwel de eerste scène heb je dat als kijker ook, want wat op het eerste opzicht als een goed uitgedacht ontwerp oogt, blijkt dat niet te zijn. Dit tot ontzetting van de architect Mr. Royal (Jeremy Irons) die het penthouse bewoont en de flat heeft ontworpen, ook al heeft hij zitten tekenen met een balk in zijn oog terwijl hij op de doorns van anderen wijst.

Regisseur Ben Wheatley is een meester in alledaagse situaties volledig uit de hand te laten lopen, waarbij hij de lachers op de hand heeft. In zijn vorige film Sightseers (echt een aanrader overigens) ging een doodnormaal, alledaagse koppel op vakantie, totdat een ongeluk een sinistere draai aan de trip gaf. Sightseers was vooral een absurdistische komedie en leek verder niet iets te symboliseren. Dat is met High-Rise wel anders.

Alle lagen van de samenleving bewonen de flat op hiërarchische wijze, met de schoonmakers op de begane grond en de elite in de top. Ook aanwezig in de flat is een supermarkt en allerlei andere voorzieningen, zoals sportzalen en een zwembad. In het begin lijkt de klassenscheiding het enige 'probleem' te zijn, totdat af en toe de stroom uitvalt. Het is het begin van het einde van het zelfvoorzienende gebouw dat niet in staat blijkt de samenleving in stand te houden. Geleidelijk verandert de dynamiek en breken er kleine relletjes uit, aangevoerd door rauwdouwer Wilder (Luke Evans) en pleaser Charlotte (Sienna Miller). Het blijft echter niet bij relletjes. De eindstaat van het gebouw is al in de eerste shots te zien. Hoe High-Rise de eindstaat bereikt, zie je in de rest van de film.

'Een perfecte metafoor voor de Brexit', kopte het NRC. Wellicht dat de Engelse regisseur een vooruitziende blik had, maar waarschijnlijker is het dat de symbolische kritiek in deze film breder gezien kan worden. Zaken als kapitalisme en de teloorgang ervan worden expliciet benoemd in het slot van de film, maar meer is dit een film met politiek statement. Wanneer het volk iets wil, kunnen ze dat krijgen in een democratie, dat had het NRC goed gezien. Of het volk de gevolgen van hun wil kan overzien is een interessante discussie. De situatie in High-Rise verbetert bepaald niet met de machtsverschuiving, waarbij moet worden aangetekend dat de architect de gevolgen van zijn ontwerp ook niet kan inschatten. Maar dan is het al te laat.

High-Rise grossiert in absurde beelden, bloederig drama en bizarre situaties. Moeiteloos laat je het over je heen komen, steeds weer weet de film te verbazen. De kritiek op de samenleving ligt er redelijk dik bovenop, maar wordt zo stijlvol gebracht dat het niet storend is. Hiddleston acteert zonder al te veel emotie, hetgeen op de lachspieren werkt. Andere personages daarentegen zijn vooral enorm over the top. Een heerlijke soundtrack begeleidt de prachtige beelden, terwijl de teloorgang van een samenleving zich voltrekt.