Dunkirk

★★★★★

Berebenieuwd was ik naar de nieuwste Christopher Nolan. Toch wel een begrip tegenwoordig, de man achter The Dark Knight, Inception en Interstellar. Hij vond dat hij ondertussen genoeg ervaring had opgedaan om een waarheidsgetrouwe, realistische oorlogsfilm te maken.



Net als in Inception en Interstellar blijkt Nolan nog steeds gefascineerd van tijd. En Nolan zou Nolan niet zijn als hij niet wat gelaagdheid in zijn films aan zou brengen. Dit keer zijn het drie lagen, elk met hun eigen duur en protagonisten.

Het langst duren de scènes op het strand van Duinkerke, waar een Engelse soldaat probeert veilig thuis te komen in een week tijd. Een patriottistische kapitein vaart in een dag van Dover naar Frankrijk om soldaten te evacueren nadat de Duitsers ze hebben ingesloten. Het laatste tijdsbestek beslaat een uur, waarin Tom Hardy als onverschrokken piloot in een Spitfire luchtondersteuning geeft aan de troepen op zee. Naadloos lopen de scènes in elkaar over. Het scenario is werkelijk briljant.

Het is heel knap wat Nolan doet met een oerklassiek genre. Hij vernieuwt. Het constant tikken van een military watch, een eindeloze reeks tegenslagen, onzichtbare, maar zeer dreigende tegenstanders en dit allemaal met fascinerende beelden en geluid. Dunkirk is hard, realistisch en een bijzondere ervaring.

l'amant double

★★★★★

l'amant double is het type film dat je enigszins beduusd de zaal doet verlaten. Chloe (Marine Vacth) heeft al jaren buikpijn en ziet op aanraden van haar huisarts een psychiater. Buikpijn zit immers tussen de oren, aldus de arts. Via de gesprekken met de zielenknijper leert de kijker Chloe kennen. Haar psychiater Paul blijft mysterieus. Niet alleen voor de kijker, ook voor Chloe. 

Niet veel later zijn Paul en Chloe een stel. Hij slaat de bijzonder aantrekkelijke, zwoele Chloe aan de haak, zij is van haar buikpijn af. Maar dan is de film nog maar net begonnen en heeft Ozon allerlei mooie verrassingen en twists in petto. Daar ga ik het verder niet over hebben.

De film is interessant omdat Ozon de kijker nooit helemaal laat ontspannen. Want Chloes buikpijn komt terug. Paul blijkt ook geheimen te hebben. Langzaam verandert de romantiek in een hel. Dat gaat gepaard met sterke metaforen en fraaie beelden. Een shot van Chloe die als suppoost in het museum tegen een zwarte wand zit, is beeldschoon. Ook gedachten en dromen zijn stijlvolle cinematografische hoogstandjes.

Wanneer Ozon de grenzen van de seksualiteit verkent, levert dat vaak interessante films op. Hij tracht taboes te doorbreken, zonder per se dingen aan de kaak te stellen. Nu hij expliciet de psychoanalyse gebruikt, ontstaat er een waar meesterwerkje die maar weinigen tot een goed einde zouden brengen. Perverse dromen, onbegrensde behoeften, een driehoeksrelatie met dubbele minnaars, l'amant double is een genot om naar te kijken.

Francois Ozon weet wederom te verrassen met een seksuele psychologische thriller. Muze Marine Vacth is net als in jeune et jolie bijzonder aantrekkelijk, maar dat is niet het enige. Ozons nieuwste film vertoont zelfs wat raakvlakken met het hyperstilisme en de thematiek van Winding Refn, zonder te vervallen in diens ongrijpbaarheid. Hier geen vorm boven inhoud. Dit is verplichte kost voor psychoanalisten, psychologen en psychiaters, maar iedere filmliefhebber moet dit eigenlijk zien.

I, Daniel Blake

★★★★★

Ken Loach maakt een maatschappelijk geëngageerde film, vol sociaal realisme. Een aanklacht tegen werkloosheid en de Engelse instanties die de werklozen als vee behandelen. Deprimerend en ijzersterk.

I, Daniel Blake won een Gouden Palm in Cannes en mocht veel publieksprijzen in ontvangst nemen op verscheidene filmfestivals. En niet zo gek, want het schrijnende verhaal van Daniel Blake grijpt je bij de strot. De man van rond de zestig die vanwege een hartaanval moet stoppen met werken en verstrikt raakt in de bureaucratisch rompslomp van uitkeringsinstanties. Hij komt Katie tegen, een alleenstaande moeder met twee kinderen, die in hetzelfde schuitje zit. Samen proberen ze er het beste van te maken.

De film slaat het publiek met de ene na de andere mensonwaardige actie om de oren. Knap daaraan is dat regisseur Loach het sentiment laat doorschijnen in het subtiele en sterke acteerwerk - van muziek is nauwelijks sprake. Daardoor blijft I, Daniel Blake realistisch, maar niet minder aangrijpend. Net als in het gelijksoortige La loi du marché zijn we een oudere man ploeteren met zijn bestaan, terwijl instanties systematisch de protagonist beroven van zijn zelfrespect.

Underworld: Blood Wars

★★★

Soms vraag je je af hoe veel films er nog komen in series als Underworld of Resident Evil. Maar dan herpakt de serie zichzelf en ontstaat er zowaar een vermakelijke film. Eentje die fans van de serie zeker zal bekoren.

Voor degenen die het allemaal even niet meer wisten, vertelt Selene (Kate Beckinsale) tijdens de eerste sequentie het publiek hoe het ook al weer zat: eeuwen van ruzie tussen lycans en vampiers, haar lief Michael die het leven liet, haar wraak op een Oudste genaamd Viktor en haar pureblood dochter die de sleutel is tot het voortbestaan van haar ras, maar die nu onvindbaar is.

In dit deel zijn de lycans zowaar georganiseerd. Hun leider Marius leidt zijn troepen naar een van de laatst overgebleven covens van de vampiers, die zich onschendbaar wanen. Toch weten de sexy Semira en oude baas Thomas (Charles Dance) de raad te overtuigen om Selene, hun beste Death Dealer, terug te roepen naar de coven, om daar andere Death Dealers te trainen en ze voor te bereiden op de aanstaande aanval. 

Blood Wars verschilt niet wezenlijk van haar voorgangers. Nog altijd vliegen weerwolven en vampiers elkaar in de haren en zijn de vrouwen permanent gehuld in strak leer, maar dit keer oogt de actie een stuk gelikter en is het verhaal eigenlijk best aardig en goed te volgen. De 3D komt heerlijk tot haar recht wanneer zilveren zwaarden zich via lichamen richting de kijker bewegen. De strakke montage is opvallend effectief. Ook lekker is het acteerwerk, waarbij met name Lara Pulver als de listige Semira aangenaam weet te verrassen. 

Dan kan je wel de azijnpissende criticus gaan uithangen, maar sinds het origineel uit 2003 was geen Underworld film zo goed. Dit deel - nummer vijf - omschrijven als goed gaat wat ver, maar binnen de serie die ten dode opgeschreven leek, sprankelt er nu een beetje hoop aan de horizon. Een moordlustig zonnestraaltje, als het ware.

Fantastic Beasts and Where to Find Them

★★★★

J.K. Rowling heeft een ware hysterie ontketend, voornamelijk onder vrouwen. Het moment waarop een date op een feestje met haar vriendin op een gegeven moment spreuken uit de boeken zat op te lepelen staat me nog helder voor de geest. De films zelf ben ik eigenlijk grotendeels vergeten.

Die films zijn ook behoorlijk overgewaardeerd, met een tamelijk onnavolgbaar tweeluik als slotstuk. De Harryhype is ondertussen - na een korte pauze - weer verder gegaan, maar gelukkig schrijft Rowling ook andere boeken. En de verfilming daarvan is bijzonder prettig.

Fantastic Beasts and Where to Find Them is gewoon een goede film. Eddie Redmayne is wederom geweldig als de sullige, nerdy Newt Scamander, een behoeder en beschermer van magische dieren die zich in zijn net zo magische koffer bevinden. De film speelt zich af in het Harry Potter universum en vertoont daar bekende kenmerken van - onder andere die spreuken - maar voelt desondanks fris aan. Plot komt er losjes op neer dat de dieren worden bedreigd, terwijl een Obscurus New York onveilig maakt. Aan Newt om de handel op te lossen.

Wat Rowlings nieuwste film vooral had en wat de Potters vaak misten, is de mogelijkheid tot empathie met de karakters. Newt is een goedzak, net als vele anderen in de film. Het verhaal is nu eens niet vergezocht, maar passend bij Newt. Het deed me ook aanzienlijk meer dan al die avonturen van dat hoogbegaafde trio. Aanrader, ook als je Voldemort minder kan waarderen.

Doctor Strange

★★★

Het Marvel universum kende dit jaar al twee eerdere uitbreidingen met Deadpool en Ant-Man en daar komt nu Doctor Strange bij. Een aardige film, maar van minder toegevoegde waarde dan gedacht.

Doctor Strange draait om Stephen Strange, een neurochirurg van het kaliber House MD: grumpy, arrogant, asociaal en geniaal. Hij behandelt iedereen als stront en daarnaast alleen de patiënten die hij goed genoeg acht om zijn reputatie te verbeteren. Totdat hij zelf een ongeluk krijgt en op zoek gaat naar genezing in Nepal. Daar ontmoet hij een orde van oude krijgers die ons universum bewaken.

Wat volgt is wat je kan verwachten van Marvel. Humor, gelikte actie en bijdehante personages. Het gebruik van mystieke muziek komt de film ten goede. Dat kan helaas niet worden gezegd van de antagonist van het verhaal, de kwade zeloot Kaecilius, gespeeld door Mads Mikkelsen. De Deen heeft al vele malen de slechterik uitgehangen, denk aan zijn iconische LeChiffre uit Casino Royale, of de serie Hannibal. Hier is het lastig hem serieus te nemen, met z'n vreemde make-up en onderdanig gedrag,

Marvels nieuwste film ontkomt niet aan wederom een apocalyptische climax, met andere werelden, aliens, vreemde wezens en allerlei buitenaards gespuis die onze wereld teisteren. Het is onderhand een beetje afgezaagd, want hoe vaak is de wereld sinds Thor zijn broertje tegenhield intussen al gered? Te vaak. Het thema begint te vervelen.

Hell or High Water

★★★★★

Hell or High Water is nu al mijn favoriete film van 2016. Twee mannen met de rug tegen de muur besluiten banken te gaan beroven in West-Texas. De lokale ranger en zijn compagnon zetten de achtervolging in. Het resultaat is simpel, maar verbluffend goed.

Terwijl ik dit schrijf heb ik nog een glimlach op m'n gezicht als ik terugdenk aan de constante stroom racistische grappen die Ranger Marcus (een fenomenale Jeff Bridges) maakt tegenover zijn Indiaanse collega. Of wanneer ik denk aan de beelden: troosteloos met uitgestrekte velden met slechts een enkele jaknikker in zicht, maar ook van grote schoonheid door de manier waarop het is gefilmd. Of aan de gebroeders Howard: Tanner als de agressieve, roekeloze, ex-crimineel (Ben Foster) die samen met broer Toby, de rust en het brein (Chris Pine) banken overvalt.

Hell or High Water is een film die maar zelden voorbij komt. Qua stijl doet hij denken aan No Country For Old Men. De mate van realisme, de geweldige soundtrack van Nick Cave, het vlijmscherpe script en de acteerprestaties zijn van een niveau dat ik dit jaar nog niet zag. De hele cast kan een Oscar winnen. De film zou het ook bijzonder goed moeten doen qua beste film, beste soundtrack en beste cinematografie. Hup, allemaal even verplicht naar de bioscoop dames en heren.

Keeping Up with the Joneses

★

De titel doet al weinig goeds vermoeden, met de referentie naar de Kardashians. En zo zijn er nog wel een paar bijzonder flauwe verwijzingen in deze mislukte komedie. Maar tergender is de film zelf, die nog geen glimlach weet te forceren.

The Joneses (Gal Gadot & Jon Hamm) nemen hun intrede in een rustige Amerikaanse buitenwijk, zij met haar perfecte lichaam en hij met zijn dito kaaklijn. Ze zijn het ideale koppel, met hem als mannelijke Floortje Dessing (reizen, reizen, reizen) en haar als voedselblogger die Sri Lankese weeskinderen een warm hart toedraagt. Het steekt lekker af tegen het oersaaie leven van de Gaffneys (Zach Galifianakis & Isla Fisher), hij een HR-werknemer die over zich heen laat lopen en zij een interieurdesigner die een badkamer met urinoir moet ontwerpen. Totdat Mrs. Gaffney vermoedt dat de Joneses wellicht andere motieven hebben dan 'rustig willen settelen' en alles een facade is.

Regisseur Greg Mottola kon in het verleden prima overweg met komedies. Hij regisseerde Superbad en Adventureland, twee films met een degelijk script. Daarna maakte hij Paul, een komedie over een ordinaire alien onderweg naar de Comic Con, naar een script van Nick Frost en Simon Pegg. Die twee speelden ook de hoofdrollen, dus er viel nog wat te lachen. Nu moet Mottola het doen met schrijver Michael LeSieur, de man verantwoordelijk voor de afwezigheid van grappen in You, Me and Dupree. Ja, en dat is jammer. Keeping Up with the Joneses is nog matiger dan de titel al doet vermoeden. Tenenkrommend slecht, eigenlijk.

Jack Reacher: Never Go Back

★★

Tom Cruise heeft een regel: hij doet geen sequels, tenzij het om Mission Impossible gaat. Waarom hij voor Jack Reacher een uitzondering maakte is een raadsel.

Jack Reacher: Never Go Back is het vervolg op de degelijke box office-hit Jack Reacher uit 2012. Cruise speelt de actieheld uit de boeken van Lee Child en is bruut, intelligent, recht door zee en het liefst onbewapend. Reacher is in dit deel gecharmeerd van de stem - ze bellen regelmatig - van majoor Turner (Cobie Smulders) en vraagt haar mee uit. Wanneer ze niet komt opdagen op de date blijkt ze gearresteerd. Jack helpt haar ontsnappen, waarna een klopjacht plaats vindt op het duo. Weldra een trio, wanneer Jack te horen krijgt dat hij een dochter heeft.

Waar het origineel nog wel te pruimen was, laat deze film behoorlijk wat te wensen over. Finesse ontbreekt, clichés zijn er in overvloed. De verloren dochter vertraagt de film enorm. Bovendien vertolkt Yanika Darosh haar bijzonder matig. Wanneer ze zich ook nog twee maal - via telefoon en via creditcard, kom op! - laat opsporen door de bad guys, ben je wel klaar met het personage. Tel daarbij op enkele geforceerde genderdiscussies tussen Turner en Reacher (waarom?!), antagonisten zo dom als het achtereind van een varken en een slecht uitgewerkt plot, en je weet wat er mis is met deze film.

Never Go Back had een prima gestroomlijnde actiefilm kunnen zijn, met een uitstekende nemesis (Patrick Heusinger) die Jack opjaagt en Cruise als gevestigde actieheld, maar een dochter en allerlei andere randzaken gooien roet in het eten. Had Cruise zich maar aan zijn regels gehouden.

Don't Breathe

★★★★

Ademen doet normaal leven, maar in Don't Breathe kan het je dood worden. Een oude, blinde psychopaat verandert een inbraak in een nachtmerrie. Het publiek mag toekijken, zich rot schrikken en mee genieten. Wat een goede film. 

Drie jongeren breken in bij een blinde man. Er zou een paar ton aan cash liggen. Wat kan er fout gaan? Nou, een hoop natuurlijk! Zo is de beste man een Irak-veteraan. Er is een angstaanjagende rottweiler present. Het huis zit vol sloten en andere duistere geheimen, op effectieve wijze onthuld door regisseur Fede Alvarez, die furore maakte met zijn debuut, de remake van Evil Dead in 2013.

Alvarez neemt je aan de arm en voert niet alleen een effectief schrikbewind, maar toont zich ook een veelzijdig cineast. Wanneer de drie jongeren het huis van (dan nog) hun slachtoffer betreden zweeft de camera rond, de kamers in, de jongeren langs, door muurtjes en gaatjes. Dit is één shot van grote schoonheid, zowel op cinematografisch als functioneel vlak.

Al snel breekt de pleuris uit en volgen verschillende scenario's elkaar in rap tempo op. Je zit constant op het puntje van je stoel. Nooit gunt Alvarez de kijker rust. Knap daarbij is dat de dieven dit keer eens niet allerlei vreemde acties uithalen, zoals je vaak ziet in horrorfilms. Don't Breathe blijft realistisch, gruwelijk spannend en is een van de fijnste, ziekste griezelfilms van het jaar.