Timbuktu

★★★★

In Timboektoe ontstaat een terreurregime nadat Jihadisten de stad bezetten en de sharia invoeren. Vrouwen moeten een sluier dragen en handschoenen aan. Muziek en voetbal zijn verboden. Hoofdpersoon Kidane bevindt zich op veilige afstand in de woestijn, samen met zijn vrouw Satima en hun dochtertje Toya. Het gezinnetje leeft een relatief vredig bestaan, totdat ook Kidane in aanraking komt met de bizarre, nieuwe Islamitische wetten.

Timbuktu draait om de onderdrukking en het geweld. Ondanks sterke rollen over de gehele linie ligt de focus niet op het persoonlijke drama. Uitzondering is de prachtige scène waarin Kidane aan de leider van de Jihadstrijders probeert uit te leggen wat hij heeft gedaan. Ook de montage, die maar blijft schakelen tussen Kidane's gezin en Timbuktu, houdt de kijker op afstand.

De Jihadisten leggen de meest idiote straffen op uit naam van Allah of de Profeet. Je ziet de twijfel wanneer ze iemand oppakken die een lofzang aan Allah brengt. Zelfs de lokale imam, die wordt gerespecteerd door de Jihadstrijders, weet uiteindelijk niet door te dringen tot de simplistische geesten van de soldaten. Fundamentalisten zonder verborgen agenda blijken onvermurwbaar.

Een gevoel van machteloosheid bekruipt je. Dit gevoel wordt steeds meer versterkt naarmate de vonnissen elkaar opvolgen en steeds meer geweld wordt getoond. Gewelddadige scènes worden gevolgd door shots van de dorre, droge woestijn die lijken te zeggen: 'Hier gaat nooit iets veranderen.' Uiteindelijk is Timboektoe overigens bevrijd van de Jihadisten, maar elders zijn dit soort praktijken natuurlijk aan de orde van de dag, waardoor de film relevant is.

Timbuktu is bijzonder aangrijpend door dit overweldigende gevoel van machteloosheid. En deprimerend ook, want hoop wordt onherroepelijk de nek om gedraaid. Terwijl mensen zweepslagen krijgen of gestenigd worden is er geen protagonist die ze komt redden. We kunnen alleen maar toekijken en de trieste werkelijkheid aanschouwen.