I, Daniel Blake

★★★★★

Ken Loach maakt een maatschappelijk geëngageerde film, vol sociaal realisme. Een aanklacht tegen werkloosheid en de Engelse instanties die de werklozen als vee behandelen. Deprimerend en ijzersterk.

I, Daniel Blake won een Gouden Palm in Cannes en mocht veel publieksprijzen in ontvangst nemen op verscheidene filmfestivals. En niet zo gek, want het schrijnende verhaal van Daniel Blake grijpt je bij de strot. De man van rond de zestig die vanwege een hartaanval moet stoppen met werken en verstrikt raakt in de bureaucratisch rompslomp van uitkeringsinstanties. Hij komt Katie tegen, een alleenstaande moeder met twee kinderen, die in hetzelfde schuitje zit. Samen proberen ze er het beste van te maken.

De film slaat het publiek met de ene na de andere mensonwaardige actie om de oren. Knap daaraan is dat regisseur Loach het sentiment laat doorschijnen in het subtiele en sterke acteerwerk - van muziek is nauwelijks sprake. Daardoor blijft I, Daniel Blake realistisch, maar niet minder aangrijpend. Net als in het gelijksoortige La loi du marché zijn we een oudere man ploeteren met zijn bestaan, terwijl instanties systematisch de protagonist beroven van zijn zelfrespect.

Underworld: Blood Wars

★★★

Soms vraag je je af hoe veel films er nog komen in series als Underworld of Resident Evil. Maar dan herpakt de serie zichzelf en ontstaat er zowaar een vermakelijke film. Eentje die fans van de serie zeker zal bekoren.

Voor degenen die het allemaal even niet meer wisten, vertelt Selene (Kate Beckinsale) tijdens de eerste sequentie het publiek hoe het ook al weer zat: eeuwen van ruzie tussen lycans en vampiers, haar lief Michael die het leven liet, haar wraak op een Oudste genaamd Viktor en haar pureblood dochter die de sleutel is tot het voortbestaan van haar ras, maar die nu onvindbaar is.

In dit deel zijn de lycans zowaar georganiseerd. Hun leider Marius leidt zijn troepen naar een van de laatst overgebleven covens van de vampiers, die zich onschendbaar wanen. Toch weten de sexy Semira en oude baas Thomas (Charles Dance) de raad te overtuigen om Selene, hun beste Death Dealer, terug te roepen naar de coven, om daar andere Death Dealers te trainen en ze voor te bereiden op de aanstaande aanval. 

Blood Wars verschilt niet wezenlijk van haar voorgangers. Nog altijd vliegen weerwolven en vampiers elkaar in de haren en zijn de vrouwen permanent gehuld in strak leer, maar dit keer oogt de actie een stuk gelikter en is het verhaal eigenlijk best aardig en goed te volgen. De 3D komt heerlijk tot haar recht wanneer zilveren zwaarden zich via lichamen richting de kijker bewegen. De strakke montage is opvallend effectief. Ook lekker is het acteerwerk, waarbij met name Lara Pulver als de listige Semira aangenaam weet te verrassen. 

Dan kan je wel de azijnpissende criticus gaan uithangen, maar sinds het origineel uit 2003 was geen Underworld film zo goed. Dit deel - nummer vijf - omschrijven als goed gaat wat ver, maar binnen de serie die ten dode opgeschreven leek, sprankelt er nu een beetje hoop aan de horizon. Een moordlustig zonnestraaltje, als het ware.

Fantastic Beasts and Where to Find Them

★★★★

J.K. Rowling heeft een ware hysterie ontketend, voornamelijk onder vrouwen. Het moment waarop een date op een feestje met haar vriendin op een gegeven moment spreuken uit de boeken zat op te lepelen staat me nog helder voor de geest. De films zelf ben ik eigenlijk grotendeels vergeten.

Die films zijn ook behoorlijk overgewaardeerd, met een tamelijk onnavolgbaar tweeluik als slotstuk. De Harryhype is ondertussen - na een korte pauze - weer verder gegaan, maar gelukkig schrijft Rowling ook andere boeken. En de verfilming daarvan is bijzonder prettig.

Fantastic Beasts and Where to Find Them is gewoon een goede film. Eddie Redmayne is wederom geweldig als de sullige, nerdy Newt Scamander, een behoeder en beschermer van magische dieren die zich in zijn net zo magische koffer bevinden. De film speelt zich af in het Harry Potter universum en vertoont daar bekende kenmerken van - onder andere die spreuken - maar voelt desondanks fris aan. Plot komt er losjes op neer dat de dieren worden bedreigd, terwijl een Obscurus New York onveilig maakt. Aan Newt om de handel op te lossen.

Wat Rowlings nieuwste film vooral had en wat de Potters vaak misten, is de mogelijkheid tot empathie met de karakters. Newt is een goedzak, net als vele anderen in de film. Het verhaal is nu eens niet vergezocht, maar passend bij Newt. Het deed me ook aanzienlijk meer dan al die avonturen van dat hoogbegaafde trio. Aanrader, ook als je Voldemort minder kan waarderen.

Doctor Strange

★★★

Het Marvel universum kende dit jaar al twee eerdere uitbreidingen met Deadpool en Ant-Man en daar komt nu Doctor Strange bij. Een aardige film, maar van minder toegevoegde waarde dan gedacht.

Doctor Strange draait om Stephen Strange, een neurochirurg van het kaliber House MD: grumpy, arrogant, asociaal en geniaal. Hij behandelt iedereen als stront en daarnaast alleen de patiënten die hij goed genoeg acht om zijn reputatie te verbeteren. Totdat hij zelf een ongeluk krijgt en op zoek gaat naar genezing in Nepal. Daar ontmoet hij een orde van oude krijgers die ons universum bewaken.

Wat volgt is wat je kan verwachten van Marvel. Humor, gelikte actie en bijdehante personages. Het gebruik van mystieke muziek komt de film ten goede. Dat kan helaas niet worden gezegd van de antagonist van het verhaal, de kwade zeloot Kaecilius, gespeeld door Mads Mikkelsen. De Deen heeft al vele malen de slechterik uitgehangen, denk aan zijn iconische LeChiffre uit Casino Royale, of de serie Hannibal. Hier is het lastig hem serieus te nemen, met z'n vreemde make-up en onderdanig gedrag,

Marvels nieuwste film ontkomt niet aan wederom een apocalyptische climax, met andere werelden, aliens, vreemde wezens en allerlei buitenaards gespuis die onze wereld teisteren. Het is onderhand een beetje afgezaagd, want hoe vaak is de wereld sinds Thor zijn broertje tegenhield intussen al gered? Te vaak. Het thema begint te vervelen.

Hell or High Water

★★★★★

Hell or High Water is nu al mijn favoriete film van 2016. Twee mannen met de rug tegen de muur besluiten banken te gaan beroven in West-Texas. De lokale ranger en zijn compagnon zetten de achtervolging in. Het resultaat is simpel, maar verbluffend goed.

Terwijl ik dit schrijf heb ik nog een glimlach op m'n gezicht als ik terugdenk aan de constante stroom racistische grappen die Ranger Marcus (een fenomenale Jeff Bridges) maakt tegenover zijn Indiaanse collega. Of wanneer ik denk aan de beelden: troosteloos met uitgestrekte velden met slechts een enkele jaknikker in zicht, maar ook van grote schoonheid door de manier waarop het is gefilmd. Of aan de gebroeders Howard: Tanner als de agressieve, roekeloze, ex-crimineel (Ben Foster) die samen met broer Toby, de rust en het brein (Chris Pine) banken overvalt.

Hell or High Water is een film die maar zelden voorbij komt. Qua stijl doet hij denken aan No Country For Old Men. De mate van realisme, de geweldige soundtrack van Nick Cave, het vlijmscherpe script en de acteerprestaties zijn van een niveau dat ik dit jaar nog niet zag. De hele cast kan een Oscar winnen. De film zou het ook bijzonder goed moeten doen qua beste film, beste soundtrack en beste cinematografie. Hup, allemaal even verplicht naar de bioscoop dames en heren.

Keeping Up with the Joneses

★

De titel doet al weinig goeds vermoeden, met de referentie naar de Kardashians. En zo zijn er nog wel een paar bijzonder flauwe verwijzingen in deze mislukte komedie. Maar tergender is de film zelf, die nog geen glimlach weet te forceren.

The Joneses (Gal Gadot & Jon Hamm) nemen hun intrede in een rustige Amerikaanse buitenwijk, zij met haar perfecte lichaam en hij met zijn dito kaaklijn. Ze zijn het ideale koppel, met hem als mannelijke Floortje Dessing (reizen, reizen, reizen) en haar als voedselblogger die Sri Lankese weeskinderen een warm hart toedraagt. Het steekt lekker af tegen het oersaaie leven van de Gaffneys (Zach Galifianakis & Isla Fisher), hij een HR-werknemer die over zich heen laat lopen en zij een interieurdesigner die een badkamer met urinoir moet ontwerpen. Totdat Mrs. Gaffney vermoedt dat de Joneses wellicht andere motieven hebben dan 'rustig willen settelen' en alles een facade is.

Regisseur Greg Mottola kon in het verleden prima overweg met komedies. Hij regisseerde Superbad en Adventureland, twee films met een degelijk script. Daarna maakte hij Paul, een komedie over een ordinaire alien onderweg naar de Comic Con, naar een script van Nick Frost en Simon Pegg. Die twee speelden ook de hoofdrollen, dus er viel nog wat te lachen. Nu moet Mottola het doen met schrijver Michael LeSieur, de man verantwoordelijk voor de afwezigheid van grappen in You, Me and Dupree. Ja, en dat is jammer. Keeping Up with the Joneses is nog matiger dan de titel al doet vermoeden. Tenenkrommend slecht, eigenlijk.

Jack Reacher: Never Go Back

★★

Tom Cruise heeft een regel: hij doet geen sequels, tenzij het om Mission Impossible gaat. Waarom hij voor Jack Reacher een uitzondering maakte is een raadsel.

Jack Reacher: Never Go Back is het vervolg op de degelijke box office-hit Jack Reacher uit 2012. Cruise speelt de actieheld uit de boeken van Lee Child en is bruut, intelligent, recht door zee en het liefst onbewapend. Reacher is in dit deel gecharmeerd van de stem - ze bellen regelmatig - van majoor Turner (Cobie Smulders) en vraagt haar mee uit. Wanneer ze niet komt opdagen op de date blijkt ze gearresteerd. Jack helpt haar ontsnappen, waarna een klopjacht plaats vindt op het duo. Weldra een trio, wanneer Jack te horen krijgt dat hij een dochter heeft.

Waar het origineel nog wel te pruimen was, laat deze film behoorlijk wat te wensen over. Finesse ontbreekt, clichés zijn er in overvloed. De verloren dochter vertraagt de film enorm. Bovendien vertolkt Yanika Darosh haar bijzonder matig. Wanneer ze zich ook nog twee maal - via telefoon en via creditcard, kom op! - laat opsporen door de bad guys, ben je wel klaar met het personage. Tel daarbij op enkele geforceerde genderdiscussies tussen Turner en Reacher (waarom?!), antagonisten zo dom als het achtereind van een varken en een slecht uitgewerkt plot, en je weet wat er mis is met deze film.

Never Go Back had een prima gestroomlijnde actiefilm kunnen zijn, met een uitstekende nemesis (Patrick Heusinger) die Jack opjaagt en Cruise als gevestigde actieheld, maar een dochter en allerlei andere randzaken gooien roet in het eten. Had Cruise zich maar aan zijn regels gehouden.

Don't Breathe

★★★★

Ademen doet normaal leven, maar in Don't Breathe kan het je dood worden. Een oude, blinde psychopaat verandert een inbraak in een nachtmerrie. Het publiek mag toekijken, zich rot schrikken en mee genieten. Wat een goede film. 

Drie jongeren breken in bij een blinde man. Er zou een paar ton aan cash liggen. Wat kan er fout gaan? Nou, een hoop natuurlijk! Zo is de beste man een Irak-veteraan. Er is een angstaanjagende rottweiler present. Het huis zit vol sloten en andere duistere geheimen, op effectieve wijze onthuld door regisseur Fede Alvarez, die furore maakte met zijn debuut, de remake van Evil Dead in 2013.

Alvarez neemt je aan de arm en voert niet alleen een effectief schrikbewind, maar toont zich ook een veelzijdig cineast. Wanneer de drie jongeren het huis van (dan nog) hun slachtoffer betreden zweeft de camera rond, de kamers in, de jongeren langs, door muurtjes en gaatjes. Dit is één shot van grote schoonheid, zowel op cinematografisch als functioneel vlak.

Al snel breekt de pleuris uit en volgen verschillende scenario's elkaar in rap tempo op. Je zit constant op het puntje van je stoel. Nooit gunt Alvarez de kijker rust. Knap daarbij is dat de dieven dit keer eens niet allerlei vreemde acties uithalen, zoals je vaak ziet in horrorfilms. Don't Breathe blijft realistisch, gruwelijk spannend en is een van de fijnste, ziekste griezelfilms van het jaar.

Inferno

★★

Inferno markeert de terugkeer van Dr. Robert Langdon. Een psychopaat dreigt de wereldbevolking te halveren middels een virus, en Tom Hanks moet hem stoppen. Hij krijgt daarbij hulp van Felicity Jones als Sienna, een arts die ook goed kan puzzelen.

Na The Da Vinci Code en Angels and Demons keren zowel regisseur Ron Howard als ster Tom Hanks terug voor een derde deel. Langdon, een soort hyperintelligente, saaie variant op Indiana Jones, is een rol waar Hanks al films lang mee worstelt. Inferno is net zo kleurloos als zijn protagonist, al doet de intense openingsscène - dit deel is opgenomen met IMAX - met een visualisatie van Dante's Inferno anders vermoeden.

De film heeft moeite geloofwaardig te blijven. Dat ligt niet aan het bronmateriaal, maar aan de manier waarop Ron Howard zijn film brengt. Hij schotelt het publiek de ene na de andere onordelijke actiescène voor. Dat werkt zo'n twintig minuten, maar daarna valt op hoe karig Inferno is. Personages zijn onnavolgbaar en altijd op de goede plek op het goede moment, het plot kent kop noch staart en wijkt volledig af van het boek, de muziek is bombastisch en overdreven én de film weet simpelweg niet te boeien.

The Girl On The Train

★★★★

The Girl On The Train is een drama over leugenachtige vrouwen en oversekste mannen. Maar vooral is het Emily Blunt die een gooi doet naar een Oscar. Wat is ze hier goed. 

Een vrouw zit dag in, dag uit in de trein. Ze is labiel, treurig, alcoholiste. Haar naam is Rachel. Ze is geobsedeerd door haar ex-man Tom, zijn nieuwe vriendin Anna en het buurmeisje Megan. Ooit was ze gelukkig met Tom, maar dat is lang geleden. Nu kijkt ze uit de ramen van de trein wanneer deze haar oude huis passeert. Daar ziet ze Tom en Anna staan, soms. Ze heeft een overactieve verbeelding, zo vertelt ze de kijker middels voice-over. Ze blijft drinken. In mooie beelden vervaagt de grens tussen realiteit en fantasie, naarmate de drank vloeit. Dan is Megan opeens verdwenen en wordt Rachel wakker, badend in het bloed. Ze herinnert zich niets meer.

The Girl On The Train doet denken aan Gone Girl. Tot aan het slot is het onduidelijk wat er nu is gebeurd. Constant zet de film je op het verkeerde been met het knap vertelde verhaal waarbij flashbacks, fantasie en heden in elkaar overlopen. Emily Blunt is tevens beklemmend als een vrouw wier handelingen lang in het ongewisse worden gelaten. Blunt speelt intens, naturel, innemend, soms angstaanjagend. Haar haat jegens Tom kent geen grenzen wanneer ze drinkt. Het leidt tot een prachtig verfilmde zenuwinzinking op het toilet. Van begin tot eind zit je op het puntje van je stoel.

Miss Peregrine's Home For Peculiar Children

★★★

Mooi vertoon, fraaie 3D, wacky personages, het is helemaal Tim Burton. Helaas zit zijn zwakke punt - een plot niet fatsoenlijk kunnen optuigen - er ook in.

Je kan Tim Burton wel om een boodschap sturen wanneer het gaat om vreemde types en buitensporige fantasieën. Miss Peregrine’s Home For Peculiar Children is een uitgelezen mogelijkheid voor Burton om weer los te gaan en de kijker onder te dompelen in een bizarre wereld waarin zogenaamde Ymbrynes (manipulators van de tijd) in staat zijn om een loop in de tijd te creëren. Dat is nodig omdat de Hollows de Ymbrynes op willen eten. Zo’n loop biedt veiligheid aan de Ymbrynes en hun kroost – bestaande uit de peculiar children uit de titel.

Miss Peregrine’s Home For Peculiar Children is een aangename film. De cinematografie is adembenemend en de 3D-beelden om je vingers bij af te likken. Net als in Alice In Wonderland weet Tim Burton een prachtige wereld te creëren. De cast zet de personages behoorlijk dik aan, hetgeen prima bij de film past. Voornaamste minpuntje is het plot, dat onsamenhangend is en nogal voorspelbaar. Desondanks de moeite voor Burton fans.

Deepwater Horizon

★★★★

Regisseur Peter Berg bewijst de laatste eer aan de slachtoffers van de ramp op boorplatform Deepwater Horizon. De gelijknamige film lijkt een simpele blockbuster, maar heeft meer te bieden.

Mike Williams (Mark Wahlberg) is techneut op de Deepwater Horizon, een boorplatform van BP. Hij is gelukkig getrouwd en heeft een dochtertje. Mike moet zijn vrouwen tijdelijk verlaten. De eerste drie weken zit hij weer op het boorplatform. Het afscheid van zijn vrouw, gespeeld door Kate Hudson, gaat op speelse en humorvolle wijze. Ook de andere personages in Deepwater Horizon kennen een soepele, gepolijste introductie, met strak camerawerk en een luchtig script. De sfeer is ontspannen. De film lekker toegankelijk.

Eenmaal op het boorplatform aangekomen, verandert de toon van de film. BP-functionarissen, met een geweldige John Malkovich aan het roer, vinden geld belangrijker dan veiligheid. En ze lopen achter op schema. Het levert een confrontatie met Mr. Jimmy (Kurt Russell) op en weldra ook de grootste olieramp uit de Amerikaanse geschiedenis. Deepwater Horizon doet pogingen uit te leggen hoe het boorproces werkt en hoe de ramp ontstaat, maar faalt. Je hebt werkelijk geen idee wat er nu fout gaat. We zien alleen wat cement. En daar komen steeds meer bubbeltjes uit. En dan gaat de camera heel hard trillen. En dan weet je wel hoe laat het is. Juist, tijd voor een bak IMAX-actie.

Voor deze film werd een volledig boorplatform opgetuigd als set, om deze vervolgens te vernietigen terwijl de camera's draaien. Het levert spectaculaire beelden op, waarin Mike een kleine heldenrol vervult. Maar Deepwater Horizon is geen rampenfilm. Het is een eerbetoon aan de elf mensen die de ramp niet overleefden. Begrijp me niet verkeerd, de film heeft de allure van een Hollywood rampenfilm: de ontploffingen, de schaal van de ramp, de gelikte beelden, de muziek, maar er is meer. Een zeer degelijk script tilt de film naar een hoger plan, ondersteund door een functionele Wahlberg en doortastende Russell.

Regisseur Peter Berg werkte al eerder met Mike Wahlberg in Lone Survivor, ook een waargebeurd verhaal. Die film was tevens een eerbetoon aan gevallen soldaten, maar leunde behoorlijk op Amerikaanse propaganda. Daar heeft Deepwater Horizon geen last van, waardoor de film niet alleen bijzonder lekker weg kijkt, maar ook weet te ontroeren.

Weiner

★★★★

De documentaire Weiner is een prachtig en komisch portret van een bevlogen politicus die op privégebied in de fout gaat en daarmee zijn politieke carrière de nek om draait.

Anthony Weiner kwam in 2011 in opspraak. Ironisch genoeg - gezien zijn achternaam - voor het sturen van dickpics over zijn alias Twitteraccount 'Carlos Danger'. Het kostte hem zijn politieke carrière en bijna zijn huwelijk met Hillary Clinton's rechterhand Huma Abedin. Twee jaar later maakt hij zijn rentree in de politieke arena, omringd door collega-roofdieren en media-aasgieren. Hij mikt op het burgemeesterschap van New York. Weiner is de beoogde documentaire over zijn politieke wederopstanding. Dan blijkt het oude schandaal een staartje te hebben.

Weiner is een bijzonder geestige documentaire over een gepassioneerde man die zo links en rechts een slippertje maakt. De Amerikaanse pers meet dat breed uit. Het geeft ook zijn politieke tegenstanders een hoop ammunitie voor lastercampagnes. Ondertussen maken we kennis met Anthony en Huma, een (dan nog) gelukkig getrouwd stel. Anthony toont zich van zijn menselijke kant en is een vurige debater. Hij is een man van zijn woord en laat zich filmen, ook in tijden van crisis. Hierdoor is Weiner een prachtig, menselijk, komisch en realistisch portret van een bevlogen politicus die zich staande probeert te houden in de harde Amerikaanse politiek.

Saillant detail: na het verschijnen van deze documentaire raakte Weiner nog twee maal in opspraak en momenteel ligt hij in scheiding met Huma Abedin.

La tierra y la sombra

★★★★

Dit Colombiaans familiedrama won een Gouden Palm – beste debuut – in Cannes. De film is droevig en ingetogen, maar ook traag.

Na een lange periode van afwezigheid keert Alfonso terug naar huis, want zijn zoon Gerardo is ziek. Boosdoener is de Colombiaanse rietsuikerteelt: ze verbranden de messcherpe bladeren alvorens de suikerstengels te kappen met machetes. De grootschalige rook- en asvorming leidt tot ernstige longaandoeningen. De (ex) vrouwen van Gerardo en Alfonso kappen ook rietsuiker. Afgepeigerd en bedolven in as komen ze thuis, dag in dag uit. Een uitzichtloze situatie. Met Gerardo ziek in bed staan ze voor een keuze: vluchten of blijven? Gezondheid en een onbekend bestaan, of een inkomen en hun 'thuis'?

La tierra y la sombre (het land en de schaduw) is zowel een aanklacht tegen de rietsuikerindustrie als een familiedrama over principiële keuzes en verzoening. Er wordt uitstekend geacteerd, Alfonso voorop. Het camerawerk is subtiel en doordacht, met bijvoorbeeld een indringende scène bestaande uit één shot waarin Alfonso een vogelhuisje bouwt voor zijn kleinzoon. Alfonso is een prachtige opa en dit soort scènes bewijzen dat. Zo zijn er vele shots, allen traag. Soms kakt de film daardoor even in. Waarom ging Alfonso lange tijd geleden weg? Exact duidelijk is het niet en dat is wel zo fijn. Het plot is aangrijpend en biedt tegelijkertijd ruimte voor de kijker om te fantaseren over Alfonso’s verleden. 

Riphagen

★★★

Of Jeroen van Koningsbrugge een (goede) acteur is? Jazeker. Ogenschijnlijk gemakkelijk draagt hij deze film met een complexe rol. 

De psychopaat Andries 'effe een fotootje maken' Riphagen was in WO II de ondergang van zo'n tweehonderd Joden. Regisseur Pieter Kuijpers gaf al eerder komiek Theo Maassen een hoofdrol in Doodslag en TBS. Nu mag ex-Lama Jeroen van Koningsbrugge de jodenjager Riphagen vertolken in de gelijknamige film over zijn leven. Dat doet-ie goed. Riphagen is geloofwaardig als opportunistische Amsterdammer zonder geweten. Hij is charmant, bikkelhard en manipulatief. Zijn enige zwaktepunt is de roodharige Greetje, een naïef schaap met een belangrijke rol.

Riphagen is meer thriller dan oorlogsdrama en bevat een hoop spanning. De makers durfden het niet aan om slechts Riphagen een podium te bieden. Het is immers lastig meeleven met een psychopaat, zo werd gedacht. Het fictieve personage Jan van Liempd verschijnt daarom ten tonele als verzetsstrijder. Hij krijgt de steun van het publiek, maar is ook oninteressant door zijn moraal: pure goedheid. Tevens resulteert de clash tussen Riphagen en Jan van Liempd in een onrealistische slotscène. Toch is de film de moeite waard, met een sterk acterende van Koningsbrugge in geweldige kostuums tegen een authentiek ogend productiedesign. Ook de gekozen soundtrack is toepasselijk.

Bacalaureat

★★★★

In een door corruptie verscheurd Roemenië probeert een vader zijn dochter een kansrijke toekomst te bieden. Hij zoekt zijn toevlucht tot de methoden die hij zo verafschuwt.

De titel beschrijft het felbegeerde papiertje waarmee de Roemeense Eliza internationaal kan gaan studeren. Het is haar uitweg uit Roemenië, het land dat haar vader Romeo zo haat. Hij gaat tot het uiterste om zijn dochter te laten slagen. Magda, zijn depressieve vrouw, bekritiseert zijn methoden en verwijt hem zelfverloochening. Bacalaureat is een indringend portret van foute keuzes, machteloosheid en liefde.

Wat begint als iets onschuldigs, is uiteindelijk onhoudbaar. Corruptie is geen probleem, het is een omgangsvorm. Regisseur Mungiu (4 Months, 3 Weeks and 2 Days) is een meester in het verfilmen van de interne rot die het land teistert. Makkelijk identificeer je je met de vader en zijn keuzes. Want wie wil niet het beste voor z'n kinderen, nietwaar? Met trage scènes, mooie dialogen, ingetogen karakters en sombere beelden zet hij Roemenië op realistische wijze neer. Hij veroordeelt niet, maar protesteert. Prachtige film.

De Held

★★

Het NFF is notoir voor z'n slechte openingsfilms en De Held is geen uitzondering. Apart dat Menno Meyjes, van huis uit scriptschrijver, zich vertilt aan een slecht scenario. Alleen acteer- en camerawerk weten de film nog enigszins te redden. 

Een voice-over verzorgt de introductie van het verhaal en de personages. Een psychopaat achtervolgt Sara en haar joodse familie. Eerst weet het publiek niet waarom, maar gelukkig kauwt regisseur en schrijver Menno Meyjes alles in drievoud voor in dit Nederlandse familiedrama. Zo zijn flashbacks zwart-wit en worden sleutelscènes meerdere malen herhaald. De voice-over doet aan Desperate Housewives denken - Sara verkondigt dezelfde soort onzin. Het geeft De Held een kitsch karakter.

Het plot komt uit een boek. Het is op het witte doek vergezocht, ongeloofwaardig, onrealistisch, niet spannend, eigenlijk gewoon slecht. Slappe zalvende muziek is continue aanwezig. Alleen het acteer- en camerawerk zijn degelijk. Sara, gespeeld door Monic Hendrickx,  haalt het bloed onder de nagels vandaan. Daan Schuurmans is uitstekend als psychopaat. Het camerawerk van Jeroen de Bruin verdient een pluim, met beelden van een roeiende Sara die in en out of focus roeit en een zwevende camera langs grafzerken die de sfeer goed toont. Jammer dat de film de beelden geen recht doet.

De beste films van september

Lijstjes, altijd goed. Van alle films die ik in september een release hadden - ik zag er zeventien van de zevenentwintig - heb ik de beste uitgezocht. In willekeurige volgorde staan ze hier. Een heel aantal films heb ik bewust gemeden. Denk aan Bridget Jones' Baby, de re-release van Chinatown of een gegarandeerde kutfilm als Blair Witch. Klik op de titel om naar de volledige recensie te gaan. De films die gisteren (29-9) in première gingen gaan mee naar volgende maand. Veel kijkplezier.  

#1 The Daughter

Met name de manier waarop langzaam het plot zich ontvouwt, gecombineerd met een sterk psychologisch familiedrama, maakt deze film zeker de moeite waard. Geoffrey Rush speelt in optima forma. Ook is het verfrissend om eens een volledig Australische cast te zien in dito accent. 

#2 Sausage Party

Gemakkelijk een van de grappigste films van het jaar. Je gaat helemaal stuk tijdens het kijken naar het supermarktvoedsel dat erachter komt dat ze massaal geslacht gaan worden. Ook globale thema's als de Gazastrook, het ridiculiseren van religie en een enorme bak flauwe seksgrappen zijn aanwezig. 

#3 Sully

Bijzonder indringend hoe Tom Hanks en Aaron Eckhart de piloten vertolken die een waterlanding van een Airbus in veilige banen leiden. Clint Eastwood laat op ongekende wijze in spectaculaire IMAX-beelden een vliegtuigcrash vier maal uit ander perspectief zien. Episch. Groots. Meeslepend.

#4 Light Years

Met gemak de origineelste film deze maand. Het is echter ook af en toe ongepolijst, ontoegankelijk en uit balans. Toch is dit debuut van regisseur Esther Campbell een aanrader voor de arthouse liefhebber. Even doorbijten. Genieten van de mooie beelden. Dan komt het goed.

#5 Bacalaureat

Hoe ver ga je als vader om je dochter naar een prestigieuze universiteit te krijgen in het buitenland? Zeker in een land als Roemenië zijn er behoorlijk wat mogelijkheden. Denk daarbij vooral aan corruptie. Bacalaureat toont deze corruptie in alle vormen en maten. Fijntjes visualiseert de film een hellend vlak en al snel kan de vader niet meer terug. 

The Magnificent Seven

★★★

The Magnificent Seven is niet zo goed als het origineel uit 1960, of diens inspiratiebron The Seven Samurai uit 1954. Mooie decors en nostalgie kunnen het zwakke scenario en de tamelijk oninteressante personages niet verhullen. 

Regisseur Antoine Fuqua heeft oude bekenden van stal gehaald om cowboytje te spelen in de woestijn. Denzel Washington - ze werkten samen in Training Day - is Chisolm, een wetsdienaar met een verleden. Hij is berucht en laat zich beroeren door Haley Bennett's personage, de kloeke Emma Cullen. Haar verhaal over een bende die onder leiding van Bartholomew Bogue (Peter Sarsgaard) een stadje terroriseert, doet hem besluiten compagnons te zoeken en de stad te verdedigen. 

Chisolm krijgt hulp van de bijdehante Faraday (Chris Pratt), scherpschutter Goodnight Robicheaux (Ethan Hawke), de tomahawk-slingerende Indiaan Red Harvest (Martin Sensmeier), de messenwerpende Aziaat Billy Rocks (Byung-Hun Lee), de geestige Mexicaan Vasquez (Manuel Garcia-Rulfo) en tenslotte Jack Horne, een beest van een vent gespeeld door Vincent D'Onofrio.

Fuqua geeft een oud genre opnieuw invulling. We zien de typisch westerntaferelen, zoals de bad guy die voor de saloondeurtjes staat, mensen die elkaar met arendsogen aanstaren in super close-up, shots van handen op revolvers en ga maar door. Cliché of hommage, het ligt eraan hoe je het bekijkt. Wel valt te concluderen dat de IMAX-beelden weinig indruk maken. Dat geldt eigenlijk voor de gehele film.

Personages kennen een lekkere intro, maar een matige tot afwezige ontwikkeling, met Chisolm voorop. Het acteerwerk is degelijk, maar niemand beklijft. De finale waarin Bogue met bende uiteindelijk de stad opnieuw bestormt, is langdradig, repetitief en maakt de opgebouwde verwachtingen niet waar. Dieptepuntje is de allerlaatste scène, waarin nog even te horen valt dat deze mannen 'magnificent' waren. 

Light Years

★★★★

Light Years is een metafoor die Esther Campbell in anderhalf uur op bijzondere wijze uitwerkt. Stap uit de comfortzone en laat je meevoeren. Daar had ik zelf moeite mee, maar het geduld wordt beloond. U bent gewaarschuwd.

Het huis is vervallen. Pleisterwerk komt van de muur. De kleine Rose praat met Dee, haar vader. “Wat mis je het meest aan mama?” Mama woont niet meer thuis, maar zit in een verzorgingstehuis. Een erfelijke vorm van vroege dementie is de reden. Papa Dee heeft onverstoorbaar zijn leven hervat. Hij werkt in een kas met gewassen en vlinders. De oudste dochter Ramona koestert een heftig verlangen naar een minnaar. Zoon Ewan is hypochondrisch, de middelste van de drie, maar het meest volwassen. En dan is er Rose. De kleine Rose, die haar moeder mist. Haar misschien nog nooit gezien heeft. Ze besluit haar op te zoeken, tegen de wil van de rest in.

Light Years is een eigenzinnige film. Het doet denken aan Terrence Malick, met de vervreemdende soundtrack en dito beelden. Al is het veel minder stilistisch. Onscherp soms, alsof er gefilmd is met apparatuur van vijftig jaar oud. De overeenkomsten zitten hem vooral in de manier van filmen. Schokkerig, intiem en veel natuurbeelden. Regisseur Esther Campbell is een dromer, probeert de essentie in een mooie sfeer te vatten. De beelden moet je als kijker ook kunnen hebben, wil je de film uitzitten. Vraag je niet teveel af waar dit naar toe gaat, maar laat je meenemen in de flow. Dan valt er een hoop te genieten. Light Years is Campbells eerste langspeelfilm. De balans tussen poëzie en plot is soms zoek, maar de ontknoping brengt de elementen samen en is harmonieus, zowel qua beelden als muziek.

Deze aparte Engelse productie zet in op symboliek, zonder veel duiding. De personages hanteren het credo: geen woorden, maar daden. Wat ze zeggen is veelal poëtisch. Hun daden zijn ook niet altijd even logisch. De kracht van de film zit in de titel, die de relatie weergeeft tussen Rose en haar moeder. Net als een lichtjaar eigenlijk een onbegrijpelijk begrip is – praktisch niemand kan zich voorstellen hoe ver weg een lichtjaar is – zo is dementie dat voor Rose. Ze is te jong om te begrijpen wat er mis is. De werelden van Rose en haar moeder zijn lichtjaren van elkaar verwijderd, maar ze kunnen elkaar desondanks zien. Rose ziet een schim van wie haar moeder ooit was, net als wij de sterren zien zoals ze ooit waren.

Complexe problematiek moet je niet uitleggen, maar visualiseren. Dat hoor ik tenminste regelmatig op werk. Zo valt Light Years wellicht het beste te omschrijven – een visualisatie van een complex probleem. Deze film is niet voor iedereen weggelegd en het geduld wordt enigszins op de proef gesteld, maar de geduldige kijker wacht een mooie, originele film.

Nederland is van Ieder1

Daar lopen ze. Gele ballonnen, blauwe luchten en blanke mensen. Heel veel blanke mensen. Want wat is het toch mooi, diversiteit.

Een paar dagen geleden gaf Nasrdin Dchar een speech in DWDD. Hij deed eigenlijk zijn speech van zijn Gouden Kalf – ik ben een moslim. En ik heb een fucking Gouden Kalf in mijn hand! - nog eens dunnetjes over, maar nu was het ingestudeerd. De camera’s rolden. Een typische filmspeech bracht hij ten tonele, eentje met goede timing, mooi geformuleerde zinnen en veel emotie. Recht uit het boekje. Het hart bleef achter. Goed geacteerd, zeker, maar op mij maakte het geen indruk. Het was iets te mooi om waar te zijn.

Het is een paar dagen later. Daar gaan ze. Allemaal op weg naar het Museumplein. Ik sta buiten, voor m’n deur, lichtelijk verbaasd. Massaal lopen de mensen langs. Gele ballonnetjes, blauwe luchten en blanke mensen. Heel veel blanke mensen. Ze kijken onwennig wat rond, klappen af en toe. Er is hier een schrijnend tekort aan passie. Het houdt het midden tussen stille tocht en flauwe demonstratie. Een degelijk strijdlied ontbreekt. Het is pijnlijk duidelijk dat hier zonder enige passie andermans strijd wordt gevoerd. Want wat weet de overgrote meerderheid binnen deze stoet van racisme, discriminatie, pesterijen en ander mensonterend gedrag?

De ‘diversiteit’ wordt gevierd, omdat we het in Nederland ‘best goed’ hebben, aldus de organisatie. Van diversiteit is hier echter weinig sprake. Een gemiddelde koopavond in de Kalverstraat is een stuk meer divers dan dit. Sterker nog, sinds ik in Amsterdam woon heb ik zelden zoveel blanken op straat gezien. Het is ironisch dat een feest wegens diversiteit een grotere eenheidsworst op de been brengt dan je waar dan ook in Amsterdam zult vinden. En maar klappen. Soms.

Ik vind het fijn hoor, dat de blanke medemens zo verdraagzaam is vandaag. Je moet er wat voor over hebben ook, zo’n optocht. Het is 23 graden, de lucht is strakblauw, er draait een lekker muziekje. Een van de weinige zwarte groepen die ik momenteel op straat zie, bespeelt percussie. Dat kan je blanken ook beter niet laten doen, laten we wel wezen. Echt wel een opgave dus, deze deelname. Nu we weten dat de grachtengordel zo tolerant is en niet te beroerd om de handen uit de mouwen te steken, moet het wel goed komen.

Blijkbaar hebben de mensen die last hebben van discriminatie niet zo’n zin. Misschien is de parade wat voorbarig ook. Wellicht valt er nog niets te vieren. Amsterdam lijkt tolerant genoeg, als blanke mannelijke inwoner in de dertig. Maar hoe zit dat voor andere groeperingen? De LGBTQ-gemeenschap, de ‘allochtonen’, eigenlijk gewoon de medemens? Ieder1 heeft daarop geen antwoord. Debat is vermeden. Dat is jammer. In dat opzicht kunnen ze nog wat leren van de gay pride. Daar trekt de organisatie wel dagen uit voor debat, spreken er veel mensen, is er bewustwording voor een achtergestelde groep mensen. Pas daarna is het tijd voor een feestje. Dan pas wordt een parade opgetuigd. Nu valt er nog niets te vieren, 

Sausage Party

★★★★

Je moet ervan houden, de humor van Seth Rogen en Evan Goldberg. Samen schreven ze films als Superbad, The Green Hornet en The Interview, allemaal films waar zo'n typisch Saturday Night Live sausje overheen zit. Nu verwerken ze hun humor in een adult animatiefilm. Een geniale zet.

Stel je voor, je bent een hotdog in de supermarkt. Je wilt je dan natuurlijk heel graag in zo'n kadetje wurmen. Er zit alleen een verpakking tussen. Gelukkig biedt de mens uitkomst. Die koopt beide producten, waarna de leven(d)smiddelen naar het hiernamaals zullen gaan.

Bovenstaande gelooft het gros van de supermarktproducten. Mensen zien ze als goden. De uitgang van de supermarkt als de poort naar de hemel. Totdat honingmosterd (Danny McBride) roet in het eten gooit. Hij wordt verruild voor ketchup en heeft het licht gezien, buiten de supermarkt. Hij weet te vertellen dat de goden op brute wijze iedereen afslachten wanneer ze gaan eten. Een ware genocide op productniveau.

Sausage Party vertelt het verhaal van hotdog Frank (Seth Rogen) die een crush heeft op kadetje Brenda (Kirsten Wiig). Frank is geneigd honingmosterd te geloven en gaat op onderzoek uit. Hij haalt zich de woede van een vaginale douche op de hals na een ongeluk met een winkelwagen. Hulp is er in de vorm van de lesbische Taco Teresa (Salma Hayek), dikke worst Carl (Jonah Hill), de joodse Sammy Bagel Jr. (Edward Norton) en opperhoofd Firewater (Bill Hader). Langzaam ontrafelen ze het mysterie van de mens, met gruwelijke ontdekkingen die op even gruwelijke manieren worden verfilmd.

Wie niet van flauwe seksgrappen en subtiele en minder subtiele verwijzingen naar neuken houdt, is bij deze film niet aan het juiste adres. Werkelijk alle registers trekken de makers open, met hilarische scènes tot gevolg. Een lavash bijvoorbeeld die 72 'extra virgin olive oil' in het hiernamaals verwacht. Of onbederfelijke producten die dag in dag uit blowen met een kazoo. Om de vijf minuten lig je helemaal plat, met als klapstuk op de vuurpijl de slotscène waarbij het hele theater schudde van de lol. Ook verwijzingen naar andere films, met name het D-Day fragment uit Saving Private Ryan, zijn fantastisch gemaakt.

Zoals South Park en Family Guy al lang weten kan adult animation bijzonder effectief zijn. Filmstudio's durven het echter nog niet aan, getuige het feit dat South Park: Bigger, Longer and Uncut (1999) de laatste R-rated animatiefilm was in de bioscopen. Nu Sausage Party dikke winst maakt, keert het tij wellicht. Want een melige film als deze zou gewoon elk jaar moeten verschijnen.

Captain Fantastic

★★★

Je denkt wellicht: 'alweer een Marvel-film?' Maar nee, Captain America en The Fantastic Four zijn niet gefuseerd. Wel zien we een clash tussen hedendaagse hippies en 'onze' samenleving, overgoten met een bak suiker.

Ben hanteert een Spartaanse opvoeding, midden in de wildernis. Zijn kroost leeft volledig zelfstandig in het bos. Ze hebben een ijzeren discipline, het uithoudingsvermogen van topatleten en zijn belezen. De jongste kent de Grondwet uit haar hoofd en de oudste is toegelaten op alle prestigieuze universiteiten. Wanneer de dood van hun moeder hen buiten de natuurlijk habitat drijft richting de 'normale' samenleving ontstaan er problemen. Overleven binnen een samenleving blijkt een behoorlijke opgave.

Viggo Mortensen is geweldig als filosoof-koning Ben in het bos. Hij onderwijst met kalmte, spuwt vuur in verhitte gesprekken en stimuleert z'n kinderen continu. Om moe van te worden. Menig hippie zal jaloers zijn op de minimalistische levensstijl die hij erop na houdt. De verjaardag van Noam Chomsky is een feestdag. Kerst vieren ze niet. In een tijd waarin alles commercieel is en zelfs eten eerlijk moet zijn, schrijft regisseur Matt Ross een mooi utopisch verhaal.

De eerste helft van de film heeft iets magisch, met goed uitgewerkte details. Weelderige beelden van de wildernis zijn prachtig. De jacht op een ree intrigerend. De manier waarop Bens dochter Lolita uitlegt is goed doordacht. De utopie krijgt gestalte, totdat de harde realiteit het gezin naar de stad drijft. Ze hebben het moeilijk. Het plot zelf heeft daar ook last van, want vanaf het moment dat ze met hun bus genaamd Steve vertrekken, boet de film in aan kracht.

De clashes met Bens schoonvader en de keuzes en inzichten van Ben stroken niet met wat hij zijn kinderen leert. Dat gaat wringen. Het plot is grappig en de onderlinge relaties sterk uitgewerkt, maar de film is ook mierzoet. En dat is toch enigszins misplaatst, zo'n Little Miss Sunshine gevoel.

The Infiltrator

★★★★

Bob Mazur schreef in 2009 een boek over zijn eigen leven. Jarenlang was hij undercover. Kartels en banken deed hij de das om. Nu verschijnt er een film over zijn belangrijkste klus.

In The Infiltrator zien we Bryan Cranston (Breaking Bad) als ervaren undercoveragent. Zijn personage, de geslepen Bob Mazur, neemt de rol aan van Robert Musalla, een witwasser voor de Colombiaanse drugskartels. Samen met agent Emir Abreu (John Leguizamo) duikt hij in de onderwereld. Robert wint het vertrouwen van de kleine criminelen tot aan Don Pablo toe. Werk en privé gescheiden houden blijkt lastig. De drugskartels deinzen nergens voor terug als ze bloed ruiken.

Clichés liggen op de loer, want hoeveel van dit soort films zijn er wel niet? Veel scènes zullen bekend voorkomen: de stripclubs, rokerige kantoortjes, kleine opnameapparaatjes en gigantische villa's waarin kingpins resideren. Het verveelt echter niet, want The Infiltrator is goed gemaakt. Cranston en Leguizamo spelen geweldig. Mooie bijrollen zijn er voor Amy Ryan als Bob's chef en Diane Kruger als beeldschone undercover verloofde. Ook de drugsbazen en dirty bankiers zijn goed gecast en hebben elk zo hun eigenaardigheden.

Regisseur Brad Furman hanteert dezelfde stijl als bij zijn vorige project The Lincoln Lawyer. De beelden zijn gelikt en broeierig, met snelle montage en okerkleurig palet. Het verhaal is realistisch en zonder opsmuk, zoals in American Gangster. Kundig werkt Furman toe naar een zinderende finale. Productiedesign is essentieel bij films als deze en dat zit hier wel goed. De confectie uit die tijd behoort gemakkelijk tot de meest extravagante ooit. De kostuums zijn feilloos, met prachtige pakken voor de hoofdrolspelers. Pusherman en andere hits klinken door de speakers, terwijl criminelen coke inpakken of elkaar om zeep helpen. Heerlijk.

Blood Father

★★

Soms zit het even tegen in het leven. Mel Gibson kan erover meepraten. Chronisch dronkenschap en antisemitische uitlatingen kostten hem een glansrijke carrière. Jaren maakte hij geen films. Geen heldenrollen zoals voorheen. In 2010 had hij zijn leven weer op de rails. Hij werd vooral gecast als ex-verslaafde of crimineel, zowel in The Beaver, Edge of Darkness, Get the Gringo en ook nu, in Blood Father.

Gibson speelt Link, een oude biker met baard, een opgesloten stuk trailer trash. Prima personage wel. De appel valt niet ver van de boom, want ook zijn dochter is geen lieverdje. Ze schiet per ongeluk haar vriendje dood tijdens een bezoek aan een van z'n geldhuizen. Haar vriendje blijkt well connected te zijn met Mexicaanse drugskartels. Heeft zij weer. Dus ze vlucht, terug naar haar pa. Totdat het kartel ook Link en z'n tattootrailer lokaliseert. Vanaf dat moment is Blood Father gewoon een rechttoe rechtaan actiefilm.

Blood Father - geen idee waarom de film zo heet - leunt zwaar op de vader-dochter relatie. Dochterlief is verslaafd, vader probeert haar cold turkey af te laten kicken. De rebelse tienerdochter is helaas vooral irritant en voegt weinig toe. Link zelf is goed naar te kijken. Gibson lijkt niet alleen wraak te willen nemen voor zijn dochter, maar ook voor z'n carrière. Hij is getergd, gedreven en gewelddadig. En dat doet-ie goed.

Minder goed is eigenlijk elk ander aspect van de film. Het plot is cliché, met shootouts en standoffs. De dochter acteert dramatisch op, toegegeven, een bijzonder matig script. De Mexicaanse drugskartels zijn nogal dik aangezet, met als toppunt een sicario die onder de tattoo's zit. Link had er goed aan kunnen verdienen. 

Het is het allemaal net niet in Blood Father en dat is niet wat we gewend zijn van regisseur Jean-Francois Richet. Hij leverde twee van de beste films af van 2008, een tweeluik over de Franse crimineel Jacques Mesrine met Vincent Cassel in de hoofdrol. Blood Father is echter onafgewerkt, matig uitgewerkt en alleen Mel Gibson weet de film nog enigszins te redden. Het is fijn om hem weer eens in actie te zien. Onlangs heeft hij ook weer geregisseerd: Hacksaw Ridge. Hopelijk is dat een groter succes dan deze film.

L'avenir

★★★★

Een filosofieprofessor op middelbare leeftijd wordt gedumpt door haar man. Dit keer eens geen depressie of nieuwe man, maar de vrouw zelf, piekfijn gespeeld door Isabelle Huppert.

Wie de laatste jaren naar Isabelle Huppert keek, zag vaak intense, verknipte personages. Regisseurs maken gretig gebruik van Hupperts aanwezigheid, haar charme en dat verknipte aspect dat ze als geen ander in haar karakters kan stoppen. Bijvoorbeeld eerder dit jaar in Elle. Zoals Verhoeven uitstekend overweg kan met verknipte types, zo kan regisseur Mia Hansen-Love dat met types die Isabelle Huppert voorheen vaak vertolkte: subtiel, ingetogen en meeslepend.

Huppert is Nathalie Chazeaux, een filosofieprofessor, auteur van lesboeken en gerespecteerd academicus. Ze heeft een rijk intellectueel leven, naar eigen zeggen. Dat komt goed uit, want haar liefdesleven bereikt een dieptepunt wanneer haar man, ook prof in de wijsbegeerte, haar verlaat voor een jongere vrouw. Nathalie is aan zichzelf overgeleverd. Hoe nu verder?

Deze vraag leidt er meestal toe dat vrouwen in films ofwel fatalistische neigingen krijgen, ofwel een nieuwe man zoeken. Vrijwel nooit blijven ze even alleen en proberen ze met de situatie te dealen. Dat gebeurt wel in L’avenir. Op realistische wijze neemt Nathalie langzaam afstand van haar man, haar depressieve moeder en haar intellectueel eigendom. Ze ervaart een herwonnen vrijheid die vooral tot uiting komt tijdens het bezoeken van Fabien, haar favoriete oud-student die nu een anarchistisch collectief in de Alpen heeft opgezet.

L’avenir heeft geen eenduidig plot. In de stijl van Hansen-Love is er vooral ruimte voor realisme, emotie en persoonlijkheid. Zoals in Gloria al bleek kan dat effectief zijn, zo’n vrouw van middelbare leeftijd die het even niet meer weet, maar gewoon doorgaat met het leven. Zo ook hier, waar valt te genieten van Huppert in optima forma.